8 Ekim 2022 Cumartesi

Mal Mukabili Ödeme Şeklinde ki İthalat İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi:

 


Mal Mukabili Ödeme Şeklinde ki İthalat İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi: 

Yüksek güven ilişkisine dayanan bir ödeme şekli olup, ithalatçının malı teslim aldıktan sonra mal bedelini ihracatçı firmaya ödeme yükümlülüğünün doğduğu ödeme şeklidir. İhracatçı açısından en riskli ödeme şeklidir. Uygulamada özellikle çok uluslu şirketlerin ilgili ülkelerde ki ortaklıkları arasında  yapıldığı gözlenmektedir.

Bu ödeme şeklinde ihracatçı malı sevk eder, sevkiyata ait vesaiki (ithalatçı lehine düzenlenen fatura, menşe şahadetnamesi, çeki listesi, taşıma belgesi, dolaşım belgesi, sigorta poliçesi v.b.)   bir banka aracılığıyla ithalatçıya gönderir. Bankadan Vesaiki teslim alan ithalatçı, malları gümrükten çeker, satıcı ile aralarındaki mutabakata göre tespit olunan süre içinde mal bedelini öder.

 

Mal mukabili ithalat işlemlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus  Gümrük Vergisi ile ve Katma Değer Vergisine ilave olarak %6 Kaynak Kullanımı Destekleme Primininin ödenmesidir. Her ne kadar ithalatçı açısından riski en az olan ithalat şekli olsa da KKDF nedeniyle  İthalat maliyeti daha fazla olmaktadır.

12/05/1988 tarihli ve 88/12944 sayılı Kararnameye ilişkin Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Hakkında 6 Sıra No.lu Tebliğde, kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili deme şekillerine göre yapılan ithalatların kaynak kullanımını destekleme fonu (KKDF) kesintisine tabi olduğu hükme bağlanştır. Bedelin ithalden önce ödendiği ödeme şekillerinden olan "peşin", "akreditifli" ve "vesaik mukabili" ödeme şekilleri ise KKDF kesintisine tabi bulunmamaktadır. KKDF kesintisine tabi olmayan deme şekillerine göre gerçekleştirilen ithalatta mal bedelinin, proforma fatura veya kesin satış faturası tarihine bakılmaksızın serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinden önce (bu tarih dahil) ilgili bankaya yatırılması ve ilgili banka tarafından da bu bedelin ihracatçıya transferinin en geç iki is günü içinde tamamlamış olması gerekmektedir. KKDF kesintisi doğup doğmadığı tespiti noktasında gümrük idaresi ithalatçının mal bedelini gümrük beyannamesinin tescil tarihinden önce veya tescil tarihinde bankaya yatırdığına dair transfer bildirim formu/banka yazısını aramaktadır.

  Mal mukabili ithalat işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde özellik arz eden bir başka hususta, mal bedelinin ithalat fiilen yapıldığı tarihten sonra ödenmesi nedeniyle yapılacak farklı yevmiye kayıtlarının yapılacak olmasıdır. Mal mukabili ithalat işlemlerinde yurt dışındaki satıcı firma tarafından mallar sevk edilirken malın faturası ve ilgili vesaik de ithalatçı firmaya gönderilir. İthalatçı firma ise malın faturasını 159 (259) no’lu hesaba borç, 320 nu’lu hesaba alacak kaydeder. Malın faturası, fatura

tarihindeki döviz satış kuru ile TL’ye çevrilerek muhasebeleştirilir. Malın millileştirme aşamasında ödenen giderler 159 (259) no’lu hesaplarda izlenir. 

Mal mukabili ödeme şeklinde İthalatın süreci aşağıdaki şekildedir.

a. İthalatçı firma ile ihracatçı firma arasında sözleşme yapılır.

b. İhracatçı firma, malı ithalatçı firma ülkesine gönderir.

c. İhracatçı firma belgeleri (ithalatçı lehine düzenlenen fatura, menşe şahadatnamesi, çeki listesi, taşıma belgesi, dolaşım belgesi, sigorta poliçesi v.b.) kendi bankası aracılığı ile veya doğrudan ithalatçı firmaya gönderir.

d. İthalatçı firma malı gümrükten çeker.

e. İthalatçı firma kendi bankasına mal bedelini öder ve bu bedelin, ihracatçının

bankası üzerinden ihracatçıya transferi yapılır.

 Örnek 4                                         

Mehmet Bitik Deri Kimyasalları San ve Tic. Ltd Şti. Distiribitörlüğünü üstlendiği İtalya’da mukim Shill Graft Industry Ghmb firmasından mal mukabili olmak üzere 01.09.2022 tarihinde ton bedeli 2500 Euro olan 40 ton 2915 13 00 10 00 GTİP kodunda ki Formik Asit alımı için sözleşme imzalamıştır. Sözleşme gereği Navlun ve sigorta masrafları Shill Graft Industry Ghmb firmasına ait olup; mallar gümrükten çekildikten 15 gün sonra mal bedelinin tamamı Shill Graft Industry Ghmb firmasına ödenecektir. Mallar 16.08.2022 Tarihinde İZMİR Gümrük müdürlüğüne gelmiş olup, cari hesap borcu üzerinden %6 KKDF CIF bedel üzerinden %1,7 GV’si, %5 İlave GV’ si %18 KDV, 176,70-TL Damga vergisi ödenmek suretiyle serbest dolaşım giriş beyannamesi tescil edilmiştir. Gümrük Müşavirince 5.000,00-TL + KDV tutarlı gümrükleme hizmet bedeli faturası tanzim edilmiştir. Aynı gün 10.000,00-TL + KDV nakliye bedeli ile makine fabrika binasına getirilmiştir. 30.09.2022 tarihinde Shill Graft Industry Ghmb firmasına banka marifetiyle ödeme yapılmıştır.

 

T.C. MERKEZ BANKASI KURLARI

Tarih

Döviz Alış (USD/TR)

01.09.2022

17,95

16.09.2022

18,24

30.09.2022

18,51

 

---------------------------------------------------------01.08.2022------------------------------------------------------

970 BORÇLU NAZIM HESAPLAR              1.795.000,00

                                                                       971 ALACAKLI NAZIM HESAPLAR     1.795.000,00

(Nazım Hesapların Açılışı)

--------------------------------------------------------01.08.2022----------------------------------------------------

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS.               1.795.000,00

159.01.01 Deri Kimyasalları Sipariş Avansları              1.795.000,00

                                                                                               320 SATICILAR HS.        1.795.000,00

                                                                                                              320 02 Y Dışı SAtıcılar     1.795.000,00

(Deri kimyasallarının Cari Hesap  kaydı)

---------------------------------------------------------01.08.2022------------------------------------------------------

 

Vergi Hesaplama Tablosu

a-

KKDF hesaplamasına dair cari hesap bakiyesi

1.795.000,00

b

KKDF (a*%6)

107.700,00

c

CIF BEDEL(Gümrük Kıymeti-KDV 21/a)    (100.000*18,24=)

1.824.000,00

d

GV’si (d*%,1,7)  +  İlave GV’ si (d*% 5)

122.208,00

e

Damga Vergisi (2022 için)

176,70

F

KDV Matrahı (c+d+e)

1.915.441,70

g

KDV  (g *%18)

350.349,25

 

 

 

 

 

--------------------------------------------------16.09.2022---------------------------------------------------------

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI                                107.700,00    

159.03.01 KKDF  bedeli                      :     107.700,00

                                                                              102 BANKALAR                                107.700,00                                    

                               (KKDF ödemesi)

--------------------------------------------------16.09.2022---------------------------------------------------------

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI                                122.384,70    

159.02.06 Gümrük vergisi% 1,7 İlave GV %5  :  122.208,00

159.02.09 Damga vergisi                                 :            176,70

191 İNDİRİLECEK KDV                                                     350.349,25

191.02.06 İthalde Alınan KDV                          :  350.349,25

 

                                                                      102 BANKALAR                                        472.733,95 

                               (Vergilerin Ödenmesi -VUK 262/a-ç)

------------------------------------------------------16.09.2022……………………………………………………………………

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI                                  15.000,00    

159.02.07 Gümrük Müşavirliği hiz. Bedeli     :  5.000,00

159.02.08 Gümrük sahası dışı nakliye            : 10.000,00

191 İNDİRİLECEK KDV                                                       2.700,00

191.02.07 Gümrük Müşavirliği hiz. Bedeli     :     900,00

191.02.08 Gümrük sahası dışı nakliye            :   1.800,00

 

                                                                       102 BANKALAR                                        17.700,00    

                               (Masraf Kaydı-)

....................................................16.09.2022……………………………………………………

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS.                          29.000,00

159.04.01 Kur Farkları                                  29.000,00

                     100.000*(18,24-17,95=)

                                                                                                    320 SATICILAR HS.        29.000,00

                                                                                                    320 02 Y Dışı SAtıcılar    29.000,00

               

                               (Stok ambarına girinceye kadar ki kur farklarının maliyete alınması Kaydı-)


---------------------------------------------------16.09.2022------------------------------------------------------------

971 ALACAKLI NAZIM HESAPLAR              1.795.000,00

                                                                              970 BORÇLU NAZIM HESAPLAR     1.795.000,00

(Nazım Hesapların Kapatılması)

---------------------------------------------------16.09.2022------------------------------------------------------------

153 TİCARİ MALLAR                            2.067.141,70

153 .02 Deri Kimyasalları                     2.067.141,70

                                                            159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS.      2.067.141,70

159.01.01 Deri Kimyasalları Sipariş Av       1.795.000,00                              159.03.01 KKDF  bedeli                      :           107.700,00                            159.02.06 Gümrük vergisi                :               122.208,00

159.02.09 Damga vergisi                   :                     176,70

159.02.07 Gümrük Müşavirliği hiz. Bedeli          5.000,00

159.02.08 Gümrük sahası dışı nakliye                10.000,00

159.04.01 Kur Farkları                                           29.000,00 

(Teslim alınan formik asidin ticari mallar  hesabına alınması)

 ---------------------------------//------------------------

Stokta kalan emtia ile ilgili olarak daha sonra ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır (238 S.Numaralı VUKGT). Buradaki maksat emtia edinimiyle ilgili açık hesap şeklinde ya da banka kredisiyle ilgili olan kur farklarıdır.

Mehmet Bitik Deri Kimyasalları San ve Tic. Ltd Şti.  satın aldığı deri kimyasallarını (formik Asit) 16.09.2022 tarihli kur üzerinden kayıtlarına intikal ettirmiştir. Bu tarihten ithalat borcunun ödendiği tarih olan 30.09.2022 tarihine kadar olan kur farklarını doğrudan gelir gider yazmak yada malın maliyetine intikal ettirmekte seçimlik hakka sahiptir.

 a-Malın maliyetine intikal edilmesi

----------------------------------------------- 30.09.2022--------------------------------------------

153 TİCARİ MALLAR                                                       27.000,00

153 .02 Deri Kimyasalları        27.000,00

 100.000* (18,51-18,24 = )

320 SATICILAR                                                           1.824.000,00

   102 BANKALAR             1.851.000,00

                                                                                                      

(100.000*(18,51 -18,24=) 27.000,00-TL kur farkının emtianın maliyetine atılması)

-------------------------------------------------------30.09.2022--------------------------------------------------------

b- Kur farkı zararının doğrudan gidere atılması

 ----------------------------------------------- 21.09.2022--------------------------------------------

 656  KAMBİYO ZARARLARI                  27.000,00      

320 SATICILAR                                      1.824.000,00                                                                                                                                                          102 BANKALAR            1.851.000,00

(100.000*(18,51 -18,24=) 27.000,00-TL kur farkının doğrudan gidere atılması)

---------------------------------------------------------------//------------------------------------------------------------

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder