VERGİSİZ BİR SERVET TRANSFERİ YÖNTEMİ OLARAK BOŞANMA

 

Boşanma karı veya kocadan herhangi birinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunda sayılan nedenler gösterilerek dava açma suretiyle evliliği sonlandırmasıdır. Son yıllarda toplumumuzda boşanma oranlarının artış eğiliminde olduğu bilinen ve gözlenen bir gerçektir. Evlilik birliğinin sonlandırılmasının biR sonucu olarak  MK nun 202. Maddesi nde tanımlanan edinilmiş mallara katılma rejimi kapsamında paylaşımı,  anlaşılan yada kazanılan tazminat ve nafakaların vergisel boyutu önem kazanmaktadır.

Evlilik birliğini sonlandıran boşanma kararının Hakim tarafından onaylanmasından sonra Türk Medeni Kanunun “Yoksulluk Nafakası başlıklı 175. Maddesinde yer alan düzenlemeye göre boşanma neticesinde yoksulluğa düşecek taraf kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Müteakip madde de ise nafakanın toptan yada ırat biçiminde ödenmesine karar verilebilir denmektedir.

Boşanma sonucunda elde edilen nafakalar Gelir vergisi Kanunun 25/8 maddesi gereğince Gelir Vergisinden müstesna tazminat ve yardımlardan sayılmıştır. Bu sebeple tutarı ne olursa olsun alanlar için nafaka Gelir Vergisinden istisna tutulmuştur.

Nafakanın servet transferi üzerinden alınan bir vergi türü olan Veraset ve İntikal Vergisi Yönüyle incelendiğinde, Veraset ve İntikal Vergisinin konusuna girmediği görülmektedir.  7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunun 1. Maddesinde Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’ de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir şekilde bir şahıstan diğer bir şahsa intikalini veraset ve intikal vergisine tabi olduğu, 2. Maddesinde ise ivazsız intikalin hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda ivazsız iktisapları ifade ettiği, maddi ve manevi bir zarar mukabili verilen tazminatların ivazsız sayılmayacağı hükme bağlamıştır. Nafakanın boşanmanın karşılığında elde edilen bir tazminat niteliğinde olması sebebiyle Veraset ve İntikal Vergisinin konusuna girmemektedir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanund nun 202. Maddesi nde tanımlanan edinilmiş mallara katılma rejimi kapsamında ; elde edilmiş değerlerin boşanma ile birlikte tekrar paylaşımı sonucunda elde edilen mallar ivazsız olmadığı için Veraset ve İntikal Vergisinin  konusuna girmemektedir.

Mal paylaşımı yönüyle elde edilen mallar maddi ve manevi bir tazminat olması sebebiyle GVK 2. Maddesinde sayılan gelir unsurlarından elde edilen bir tazminat olmadığı için gelir vergisi kanununa da tabi değildir.

 

SONUÇ:

Evlilik birliğinin sona ermesi olan boşanma ile birlikte gerek tazminat olarak elde edilen mallar, gerekse de mal paylaşımı şeklinde elde edilen mallar Veraset ve intikal vergisinin konusuna girmemektedir. Bahse konu mallar GVK nın 2. Maddesinde ki kazanç unsurları içerisinde olmaması sebebiyle Gelir Vergisinin konusuna girmemektedir. Nafakalar ise GVK 25/8 e göre alan yönüyle gelir vergisinden istisna edilmiştir.

 Zaman zaman yüksek tutarlı nafakalar yada anlaşmalı boşanmalarda evlilik birliğinde edinilmiş malların tamamının karşı tarafa bırakılması suretiyle boşanma suretiyle vergisiz bir servet transferi oluşabilmektedir.