04.02.2011 tarihli resmi gazetede yayımlanan 6100 sayılı Hukuk
Muhakemeleri Kanunu (HMK) ile Hukukumuzda yer bulan Uzman Görüşü Müessesesi
adli yargı sistemimizde dava taraflarınca başvurulan bir yöntem olmuştur. Hukuk
doktrininde Özel Bilirkişi olarak da tanımlanan, Anglo- Sakson Hukukunda “uzman
tanık” yada “ taraf bilirkişisi” adıyla bilinen
uygulamanın hukuk sistemimizde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 293. Maddesi
ile 2011 yılından itibaren yer bulmuştur.HMK’ nın Uzman görüşü başlıklı 293.
Maddesi şu şekildedir.
(1)
Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak, uzmanından bilimsel mütalaa
alabilirler. Sadece bu nedenle ayrıca süre istenemez.
(2) Hâkim,
talep üzerine veya resen, kendisinden rapor alınan uzman kişinin davet edilerek
dinlenilmesine karar verebilir. Uzman kişinin çağrıldığı duruşmada hâkim ve
taraflar gerekli soruları sorabilir.
(3) Uzman
kişi çağrıldığı duruşmaya geçerli bir özrü olmadan gelmezse, hazırlamış olduğu
rapor mahkemece değerlendirmeye tabi tutulmaz.
Denilmektedir.
Günümüzde Vergi Yargısının dayanağını 20.01.1982 tarihli resmi gazetede
yayımlanan 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) oluşturmaktadır.
2577 Sayılı İYUK ta Uzman Görüşü Müessesesine yer verilmemiştir. Bununla
birlikte İYUK’ ta Hukuk Usulü
Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun uygulanacağı haller başlıklı 3. Maddesinde
1. Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda;
hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya
katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat,
mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli
yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sukünunu ve
inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemler ile elektronik
işlemlerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygunlanır. (Ek cümle:
5/4/1990-3622/11 md.; Değişik:10/6/1994-4001/14 md.) Ancak, davanın ihbarı
(…)(2) Danıştay, mahkeme veya hakim tarafından re'sen yapılır. (Ek cümle:
3/11/2016-6754/22 md.) Bilirkişiler, bilirkişilik bölge kurulları tarafından
hazırlanan listelerden seçilir ve bilirkişiler hakkında Bilirkişilik Kanunu ve
12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri
uygulanır.(1)(2)…
Hükümleri yer almaktadır.
İlgili
maddede Uzman görüşü belirtilmemişse de İYUK un 1982 tarihli olması HMK’ nın
ise Uzman Görüşüne yer verdiği haliyle 2011 yılında yürürlüğe girmesi dikkate
alındığında İYUK 31 maddede Uzman Görüşünün yer almaması gayet doğaldır.
Usulde
paralellik ilkesi gereğince hem vergi yargısında hem de idari yargıda uzman
görüşünün dava dilekçelerine yer verilmesi gerektiği bu suretle tarafların iddia
ve savunmalarında yargıya kolaylık sağlayacağı bilinmelidir. Yine de bu tam net
olmayan ve uygulamada sıkıntı yaratabilecek bu durumun giderilmesi adına İYUK
da yapılacak ilk değişiklikte 31. Maddenin bilirkişi ibaresinden sonra Uzman
görüşü ibaresinin derç edilmesi gerekmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder