KURUMLARDA
KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER
Vergi mevzuatımıza
göre, bazı harcamalar ( işletme sahibinin ve ortaklarının veya yöneticilerinin
şahsi ve ailevi harcamaları, işletme yöneticilerinin kusurlarından dolayı
ödenen tazminatlar, cezalar, gecikme zamları ve faizler kanunen kabul edilmeyen
gider olup safi kazancın tespitinde gider olarak yazılamaz.
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin
hangi kanunlarda düzenlendiğini sıralamak istersek;
-
5520 sayılı KVK 11 madde düzenlemeleri
- 193
sayılı GVK 41. Ve 90. madde düzenlemeleri
-
Özel Kanunlarla Düzenlenmiş Kabul Edilmeyen Ödemeler
** Kurumlar Vergisi Kanununun 11. Maddesine Göre
Kabul edilmeyen indirimler
1. Öz sermaye üzerinden ödenen veya
hesaplanan faizler.
2. Örtülü sermaye üzerinden ödenen
veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler.
3. Transfer fiyatlandırması yoluyla
örtülü olarak dağıtılan kazançlar.
4. Her ne şekilde ve ne isimle
olursa olsun ayrılan yedek akçeler (Türk Ticaret Kanununa, kurumların kuruluş
kanunlarına, tüzüklerine, ana statülerine veya sözleşmelerine göre safi kazançlardan
ayırdıkları tüm yedek akçeler ile Bankacılık Kanununa göre bankaların
ayırdıkları genel karşılıklar dahil).
5. Bu Kanuna göre hesaplanan
kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları, 21.07.1953
tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler ile Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizleri.
6. Kanunlarla veya kanunların
verdiği yetkiye dayanılarak tespit edilen hadler saklı kalmak kaydıyla, menkul
kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar ile bu
menkul kıymetlere ilişkin olarak ödenen komisyonlar ve benzeri her türlü giderler.
7. Kiralama yoluyla edinilen veya
işletmede kayıtlı olan; yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz
taşıtları ile uçak, helikopter gibi hava taşıtlarından işletmenin esas faaliyet
konusu ile ilgili olmayanların giderleri ve amortismanları.
8. Sözleşmelerde ceza şartı olarak
konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının,
yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan maddi ve manevi zarar
tazminat giderleri.
9. Basın yoluyla işlenen fiillerden
veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddi ve manevi zararlardan
dolayı ödenen tazminat giderleri.
10. Her türlü alkol ve alkollü
içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin % 50'si (1).
Bakanlar Kurulu bu oranı % 100'e kadar artırmaya veya sıfıra kadar indirmeye
yetkilidir.
**Gelir
Vergisi Kanunu’ nun 41. Maddesine Göre Gider olarak İndirilmesi Kabul Edilmeyen
Giderler :
1. Teşebbüs sahibi ile eşinin ve
çocuklarının işletmeden çektikleri paralar veya aynen aldıkları sair değerler
(Aynen alınan değerler emsal bedeli ile değerlenerek teşebbüs sahibinin
çektiklerine ilave olunur.)
2. Teşebbüs sahibinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen
aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar;
3. Teşebbüs sahibinin işletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faizler;
4. Teşebbüs sahibinin, eşinin ve küçük çocuklarının işletmede cari hesap veya
diğer şekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizler;
5. (5615 sayılı kanunun 3 üncü maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 1/1/2007
tarihinden geçerli olmak üzere 04.04.2007)Bu fıkranın 1 ilâ 4 numaralı
bentlerinde yazılı olan işlemler hariç olmak üzere, teşebbüs sahibinin,
ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen
bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması
halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış
bedel veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş
sayılır.
Teşebbüs sahibinin eşi,
üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan
veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu
şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında
bulunan diğer şirketler ilişkili kişi sayılır.
Bu bent uygulamasında,
imalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması veya verilmesi,
ücret, ikramiye ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler, her hâl ve şartta mal
veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir.
İşletmeden çekilmiş
sayılan farklar, ilişkili kişi tarafından beyan edilmiş gelir veya kurumlar
vergisi matrahının hesabında dikkate alınmış ise ilişkili kişinin vergilendirme
işlemleri buna göre düzeltilir. İlişkili kişiler ve bu kişilerle yapılan
işlemler hakkında bu maddede yer almayan hususlar bakımından, 5520 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesi hükmü uygulanır.
6. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin
suçlarından doğan tazminatlar (Akitlerde ceza şartı olarak derpiş edilen
tazminatlar, cezai mahiyette tazminat sayılmaz.)
7. (3571 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle eklenen bent) Her türlü
alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklâm
giderlerinin % 50'si (90/1081 sayılı B.K.K. ile (0) sıfır) (Bakanlar
Kurulu, bu oranı % 100'e kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir).
8. (4008 sayılı Kanunun 25'inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük;
1.1.1995) Kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan yat, kotra,
tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz, uçak ve helikopter gibi hava
taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri
ile amortismanları;
9. (6322 sayılı kanunun 6.maddesiyle düzenlenen bent;
Yürürlük 15.06.2012)Kullanılan yabancı
kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere,
yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara
ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar
altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unu aşmamak üzere
Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan kısmı.
Belirlenecek oranı
sektörler itibarıyla farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu, bendin uygulanmasına
ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir
10. (4756 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük;
21.05.2002) Basın yoluyla işlenen fiillerden veya radyo ve televizyon
yayınlarından doğacak maddî ve manevî zararlardan dolayı ödenen tazminat
giderleri.
Kurumların
safi kurum kazancını tespit ederken yukarıdaki maddede sayılan kanunen kabul
edilmeyen giderleri de dikkate almak gerekmektedir.
** Gelir Vergisi Kanunun 90. Mad. Göre
İndirilemeyecek Giderler :
-
Gelir Vergisi ile diğer şahsi vergiler ve her ne şekilde olursa olsun vergi
cezaları ve para cezaları, 6183 sayılı amme alacaklarının tahsil usulü
hakkındaki kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler
gelir vergisi matrahından ve gelir unsurundan indirilemez.
-
Özel Kanunlarda Düzenlenmiş Kabul Edilmeyen Ödemeler:
*6802 sayılı kanun
düzenlemeleri (Özel İletişim Vergisi): 6802 sayılı Gider
Vergileri Kanunu’nun 39. maddesinde ‘’Bu vergi, katma değer vergisi matrahına
dahil edilmez, gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider kaydedilmez ve
hiçbir vergiden mahsup edilmez.’’ denildiğinden haberleşme faturalarındaki Özel
İletişim Vergisi KKEG olarak dikkate alınmalıdır.
*197 sayılı MTV düzenlemesi: 197 sayılı MTV Kanunu’nun
14 maddesinde ‘’ Bu Kanuna bağlı
(I) ve (IV) sayılı tarifelerde yer alan taşıtlardan (Ticari maksatla
kullanılan uçak ve helikopterler ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan
işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlar hariç) alınan vergi ve cezalar
ile gecikme zamları gelir ve kurumlar vergilerinin matrahlarının tespitinde
gider olarak kabul edilmez.’’ denildiğinden, bu tür ödemeler KKEG olarak
dikkate alınmalıdır.
*4857 sayılı
İş Kanunun Düzenlemesi : 4857 sayılı İş Kanunun 30. Maddesi uyarınca (İşverenler, elli veya
daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu
işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi veya
21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076
sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve
askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele
Kanununun 21 inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu
malul sayılmayacak şekilde yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına
uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.) Özürlü çalıştıran mükellefler tarafından çalıştırdıkları
özürlü personelin sigorta primi işveren hissesinin söz konusu madde kapsamında
Hazinece karşılanan kısmının gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider ve
maliyet olarak dikkate alınamaz,
*
4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu : 4447
sayılı işsizlik kanunun 7. Mad. Uyarınca anılan madde kapsamındaki İşsizlik Sigortası
Fonu’ndan karşılanan sigorta pirimine at işveren hisselerinin gelir ve kurumlar
vergisi uygulamasında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamaz.
*5510 sayılı
Sosyal Sigortalar Kanunu : 5510 sayılı SSK 81. Mad. Uyarınca anılan madde
kapsamında Hazinece karşılanan sigorta primine ait işveren hisselerinin gelir
ve kurumlar vergisi uygulamasında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate
alınması mümkün değildir.
Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Niteliğinde Olan Diğer
Giderler :
Gelir Vergisi Kanunu'nun 41. maddesinde sayılmamasına
karşın, aşağıda sayılan bazı giderlerin ticari kazancın tespitinde hâsılattan
indirilmesi mümkün değildir:
1.
Çalınma, kaybolma ve dolandırıcılık nedenleriyle doğan zararlar,
2.
Vadeli çekler için hesaplanan reeskontlar ile mevcut borç senetlerini reeskonta
tabi tutmayıp, buna karşın alacak senetlerinin reeskonta tabi tutan kurumların
hesapladıkları reeskontlar,
3.
İşletmede çalışan personelin ölümü durumunda ailesi ve çocuklarına kanuni
zorunluluk olmaksızın verilen yardımlar,
4.
Vefat ilanları karşılığında verilen meblağlar ve çelenk masrafları,
5.
Faaliyet konusuyla ilgili olsa da, kurulması veya kayıt olunmasında yasal bir
zorunluluk bulunmayan, tamamen gönüllülük esasına dayanan dernek veya
birliklere ödenen masrafa katılma payları,
6.
Bir başka kişi veya kurum adına düzenlenmiş belgelere istinaden yapılan
giderler,
7.
Yasal olarak azami had belirlenmiş giderlerde belirlenen hadleri aşan kısım
(azami oranının üzerindeki herhangi bir oranda ayrılan amortismanlar, Gelir
Vergisi Kanunu'nun 40/8. maddesinde hüküm altına alınan haddin üstünde ödenen
sendika aidatları vb.),
8.
Kanunen yasaklanmış faaliyetlerin yapılmasından kaynaklanan giderler (Rüşvet,
yasa dışı örgütlere yapılan bağış ve yardımlar vb.),
9. Maliyet olarak dikkate alınması gereken
harcamaların doğrudan gider yazılması,
10.
Dönemsellik ilkesi gereği cari yıl haricindeki geçmiş veya gelecek yıllara ait
giderler,
11.
Siyasi partilere ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 14/6. maddesi kapsamına
girmeyen diğer gerçek ve tüzel kişilere yapılan bağışlar,
12.Kanunlarda
düzenlenen özel haller hariç olmak üzere belgelendirilemeyen giderler,
13.Nedeni
bulunamayan sayım ve tesellüm noksanları,
14.Vergi
Usul Kanunu'nda düzenlenmemiş bulunan karşılıklar,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder