AVRUPA BİRLİĞİ FONLARININ VERGİLEMESİNDE YENİ BİR DURUM; GVK GEÇİCİ 84.MADDE

Avrupa Birliği katılım sürecinde Avrupa Birliği, Türkiye ile müzakereye açılan fasıllar kapsamında  birçok projeye destek vermekte ve birçok proje AB finansman kaynakları ile ortak finansman yöntemi veya karşılıksız hibe şeklinde desteklemektedir. Söz konusu hibeler, gerek IPA öncesinde 5303 sayılı Kanun ile uygun bulunan Türkiye-AB arasındaki Çerçeve Anlaşma gerekse 5824 sayılı Kanun ile uygun bulunan IPA (Katılım Öncesi Araçları) Çerçeve Anlaşması kapsamında özellikle dolaylı vergilerden istisna tutulmuşlardı. Ayrıca bu istisnalar ise Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan tebliğler ile yönlendirilmiş ve halen de uygulama devam ettirilmektedir.

Bununla birlikte AB hibelerinin harcanması aşamasındaki vergiler istisna edilirken, hibe elde eden özellikle gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri açısından sorun 6456 sayılı Kanun'un 15'inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'na aşağıda yer alan geçici 84 üncü madde eklenmek suretiyle sorun ortadan kaldırılmıştır. Buna göre;

“Avrupa Birliği organlarıyla akdedilen ve usulüne göre yürürlüğe konulan anlaşmalar çerçevesinde proje karşılığı sağlanan hibeler, özel bir fon hesabında tutulur ve gelir olarak dikkate alınmaz. Söz konusu hibelerle gerçekleştirilecek projelere ilişkin olarak bu fondan yapılan harcamalar, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider ve maliyet olarak dikkate alınmaz. Proje sonunda herhangi bir şekilde harcanmayan ve iade edilmeyen tutarın kalması hâlinde bu tutar gelir kaydedilir.

Birinci fıkra çerçevesinde sağlanan hibelerle finanse edilen yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler üzerinden ve yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden, fon hesabından yapılan harcama tutarları ile sınırlı olmak üzere, 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (2) ve (3) numaralı bentleri ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri uyarınca vergi kesintisi yapılmaz.”

Buna göre; Avrupa Birliği organlarıyla sağlanan hibeler, özel bir fon hesabında tutulacak ve bu hibeler gelir olarak dikkate alınmayacaktır.

Bununla birlikte söz konusu hibelerle gerçekleştirilecek projelere ilişkin olarak bu fondan yapılan harcamalar, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider ve maliyet olarak dikkate alınmayacak ve böylece AB hibeleri tamamen işletmelerin ticari işlemleri dışında tutulmuş ve yönetilmiş olacaktır.

Ancak, proje sonunda herhangi bir şekilde harcanmayan ve iade edilmeyen AB Hibesi bulunması halinde tutar gelir kaydedilecektir.

GVK Geçici 84 üncü madde ile getirilen bir başka değişiklik de ilgili maddenin AB hibeleriyle finanse edilen;

•        yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler üzerinden

•        yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden,

AB hibelerinin kaydedildiği fon hesabından yapılan harcama tutarları ile sınırlı olmak üzere stopaj yapılmayacaktır.

Buna göre; Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 84'üncü madde uyarınca AB destekli hibeler gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmek suretiyle hibelerden elde edilen desteğin olumsuz etkilenmesi önlenmiştir. Bununla birlikte yine söz konusu hibelerin harcaması aşamasında özellikle yıllara sari inşaat işlemlerinde alınan % 3 stopaj ile serbest meslek faaliyetlerini icra edenlere yapılan ödemeler üzerinden alınan % 20 stopaj kaldırılarak suretiyle AB hibelerinin elde edilmesi ve harcanması aşamasındaki bütün vergiler istisna kapsamına alınmıştır.